مسکن، اولین و اساسیترین نیاز هر فرد و خانواده به شمار میرود. این نیاز در برخی شرایط، بسته به وضعیت اقتصادی کشورها و خانوارها، به راحتی قابل دسترسی است، در حالی که در دیگر مواقع ممکن است به یک آرزوی دستنیافتنی بدل شود.
پس از خروج دونالد ترامپ از برجام و بازگشت تحریمها، تورم در کشور به شدت افزایش یافت و این موضوع تاثیر زیادی بر قیمت مسکن گذاشت؛ بهگونهای که میانگین قیمت هر متر مسکن از چهار میلیون و ۹۰۰ هزار تومان در سال ۱۳۹۶ به ۸۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان در مرداد سال جاری رسید و خانهدار شدن را به یک رویا تبدیل کرد. اکنون این سوال مطرح میشود که آیا خرید خانه در کشورهایی مانند عراق، که برنامههای جدید توسعه اقتصادی خود را دیرتر از ایران آغاز کردهاند، نیز به آرزو تبدیل شده است؟
قیمت مسکن در ایران طی سالهای گذشته به علت تورم، افزایش سرسامآوری پیدا کرده و همین موضوع خانهدار شدن را برای بسیاری از افراد جامعه به رویایی دستنیافتنی تبدیل کرده است. حتی طرحهای حمایتی ساخت مسکن هم نتوانسته خرید خانه را برای خانوارها و جوانان در شرف ازدواج آسانتر کند.
این در حالی است که نگاهی به اقتصادهای در حال توسعه منطقه، از جمله کشوری نظیر عراق که سیاستهای جدید توسعه اقتصادی خود را دیرتر از ایران آغاز کردهاند، حاکی از وضعیت بهتر بازار مسکن و دسترسی به خانه در آنهاست.
درحالیکه میزان تورم در ایران ۳۴.۵ درصد است، بررسیها از آخرین دادههای Trading Economics نشان میدهد کشور عراق تنها ۳.۱ درصد تورم دارد.
به این ترتیب، شهروندان عراقی این شانس را دارند که با پسانداز مال خود، بعد از مدتی خانه بخرند. درحالیکه با تورم موجود در ایران، به دلیل افزایش پیاپی قیمتها و جاماندگی دستمزد از تورم، خانهدار شدن با پسانداز درآمد غیرممکن است!
بر اساس آخرین آمار منتشرشده از Numbeo ایران با نسبت قیمت به درآمد ۲۳.۴ برابر، رتبه ۱۲ در گرانی مسکن (در مقایسه با درآمد افراد) را دارد. حال آنکه عراق با نسبت قیمت به درآمد ۸.۳ برابری، رتبه ۸۵ را کسب کرده که حاکی از ۷۳ پله اختلاف است. به عبارت دیگر، خرید خانه در عراق نسبت به ایران ۷۳ پله آسانتر است.
بهاینترتیب طبق آمارهای این سایت، با فاکتورگیری عوامل تاثیرگذار در بازار مسکن مانند تورم، مردم ایران باید حدوداً ۲۳ سال کار کنند تا خانه بخرند، درحالیکه عراقیها با هشت سال کار کردن توانایی خانهدار شدن را دارند. با اینحال، این آمار صرفاً بر اساس نسبت قیمت به درآمد به دست آمده و به طور قطع تفاوتهایی دارد.
بررسیها نشان میدهد قیمت خانه در تهران بیشتر از بغداد است. همچنین به طور کلی قیمت هر متر خانه در کشور عراق نیز بهمراتب ارزانتر از ایران است. دادههای Numbeo از متوسط قیمت هر متر مسکن در مرکز شهر حکایت دارد که ایران با ۱۳۴۴ دلار در رتبه ۸۱ قرار گرفته و کشور عراق با ۱۱۳۶ دلار، رتبه ۸۸ را در قیمت هر متر مسکن کسب کرده است.
بررسیها از دادههای Numbeo که به بررسی جدیدترین دادههای اقتصادی کشورها و محاسبه هزینه زندگی در سراسر جهان میپردازد نشان میدهد، متوسط درآمد ماهانه در ایران بعد از کسر مالیات ۲۷۰ دلار است، این در حالی است که شهروندان عراقی به طور متوسط ماهانه ۵۲۷ دلار درآمد دارند.
بنا بر اطلاعات این سایت، اجاره ماهانه در عراق نیز ۱۳.۳ درصد پایینتر از ایران است؛ با وجود این، به طور کلی درست است که هزینههای زندگی در عراق ۱۱.۶ درصد بیشتر از ایران است، اما دادهها نشان میدهد وضعیت بازار مسکن و میزان درآمد در عراق بهمراتب بهتر از ایران است.
نرخ بهره وام مسکن در عراق به فرض بازپرداخت ۲۰ ساله حدود ۹.۲۵ درصد است؛ حال آنکه میزان نرخ سود وام در ایران، بالغ بر ۲۲.۵ درصد است که میزان آن در تسهیلات مختلف ارائهشده در بخش مسکن تفاوت اندکی دارد.
